Şekerzâde Seyyid Mehmed Efendi

Osmanlı hat san‘atının ma’ruf sîmâlarından biri olan Seyyid Mehmed Efendi, Manisa’da şekerci esnafında Abdurrahmân Efendi’nin oğlu olduğundan Türk hattatları meyânında “Şekercizâde” nâmı ile müştehirdir. Ancak âsârına daha çok “Şekerzâde” ismiyle ketebe koymuş olduğundan, günümüzde o lâkabla anılmaktadır.

İbtidâ’î tahsîlini memletinde ikmâl eyledikten sonra İstanbul’a giderek medrese eğitimine başlayan Şekerzâde Seyyid Mehmed Efendi, bu esnâda hüsn-i hatta alâka duyarak Hocazâde Mehmed Enverî Efendi’nin şâkirdânından İbrahim Kırımî’den aklâm-ı sitte meşketmiştir. Bilâhare tekemmül için Yedikuleli Seyyid Abdullah Efendi’den sülüs ve nesih yazılarını yeni baştan yazarak icâzetine nâ’il olmuştur.

Eslâfın eserlerinden ilhâm alarak kendi vadi’ni bulan Şekerzâde Seyyid Mehmed Efendi. Hüsn-i hatta ve bilhassa hatt-ı nesihte gösterdiği mahâret ile kısa zamanda emsâlleri arasında sivrilerek. Osmanlı hat san‘atında fevkalade bir mertebeye ulaşmış ve zamanın sanat çevrelerinde büyük takdir ve alaka görmeğe başlamıştır.

Şekerzade Seyyid Mehmed Efendi Kimdir?

Nitekim buna istinâden, kendisi de nâmlı bir hattat olan Sultan Ahmed Hân-ı Sâlis’in iltifâtına da nâ’il almuştur. Şeyh Hamdullah’ın yazıp Ravza-i Mutahhara’ya hediye ettiği Kur‘an-ı Kerîm’i istinsâh etmekle görevlendirilmiş ve 1729 yılında Surre-i Hümâyun ile kutsal topraklara giderek uhdesine tevdi’ edilen vazîfeyi ifâ etmiştir.

Bu eyyamda Sultan Ahmed hal’edilmiş, yerine de kardeşi Mahmud getirilmiş olduğundan, istinsâh eylemiş olduğu nüshâ-i mübârekeyi kendi parası ile tezhîb ettirerek yeni sultana takdîm etmiş, buna mukabil yüklü bir atiyye ile ödüllendirildiği gibi, Bostancı Ocağı’nın hat mu’allimliğine tayin edilmiştir.

Şekerzade Seyyid Mehmed Efendi Hayatı

Haftanın belli günlerinde ocağa müdâvemetle gılmâna talim veren Şekerzâde Seyyid Mehmed Efendi. Diğer yandan Ayasofya Cami civârındaki hânesinde yazı ile meşgul olur, mürâca’at edenlere burada da meşk verirdi. Bu hâl üzere iken 1753 yılının Mart ayında vefât etmiş ve eserini istinsâh etme şerefine nâ’il olduğu Şeyh Hamdullah’ın civârına defnedilmiştir. Ancak bu meşhur hattatın mezarı, aradan geçen zaman zarfında kayıplara karışmıştır.

Şekerzâde Seyyid Mehmed Efendi Sanat Anlayışı

San‘at yaşamı boyunca çok sayıda mushâf-ı şerif, murakka’ ve kıt‘a yazmış olup günümüze intikal edebilmiş olanlar, hâlen dünyanın ve Türkiye’nin önemli müze ve koleksiyonlarını süslemektedir. Bilhassa hatt-ı nesihte fevkalade kudretli bir ele sahip olduğuna, neşredilmiş eseri şâhiddir. Sülüste de Hâfız Osman ekolünün şanlı mümessillerinden olmakla beraber, ne onun ve ne de hocasının ayarında bir kudret ibrâz edebilmiştir.